De regering Michel heeft haar credo gemaakt van jobs, jobs, jobs. Ze blijft daarin volharden met uitspraken als "een job voor iedereen", "langdurig zieken weer aan het werk", "ouderen werken langer". Alsof werk alleen zaligmakend is. Als advocaat van de duivel wil ik enkele kanttekeningen maken:

België schijnt nogal hoog gerangschikt te staan op gebied van burn-out, depressies en zelfmoord. Ook het gebruik van antidepressiva is groot. Hoe komt dat? Speelt de factor werk of geen werk daarin een rol? Doet de overheid iets aan wantoestanden bij grote werkgevers die hun personeel lang laten werken, moeilijke shifts laten draaien, ongezond werk laten doen, pesten op het werk? Mogen werknemers er iets van zeggen zonder risico om ontslagen te worden?

Deeltijds werk

Soms willen werknemers deeltijds werken, maar wordt het hen niet toegestaan, terwijl anderen voltijds willen werken, maar alleen deeltijds werk vinden. Kunnen vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd worden?

Sociale dumping

Onze regering stoeft dat er veel jobs bijgekomen zijn. Ze rept met geen woord over de sociale dumping: dat mensen verplicht zijn om slechtbetaald werk aan te nemen, waardoor ze in nog slechtere omstandigheden leven dan als werkloze.

Langer aan het werk

Niet iedereen is gelukkig op zijn werk. Botweg de pensioengerechtigde leeftijd optrekken is geen goede maatregel. Als mensen de keuze zouden krijgen om langer te werken, zouden er verrassende conclusies komen. Sommigen van wie we het niet verwachten, willen langer blijven werken, anderen die schijnbaar met hun werk vergroeid zijn, willen er met veel plezier mee stoppen. Dus: een beetje nuance graag.

Ethisch niet verantwoord

De huidige werknemer staat kritisch tegenover bepaalde werkgevers. Sommige jobs vinden geen gegadigden. Hoe komt dat? Komt dat door het soort werk? Of ligt het aan de arbeidsvoorwaarden? Of deugt de productie niet? Denk maar aan schadelijke producten zoals tabak, kernenergie, olieproducten. Ook werken in toestanden die niet ethisch verantwoord zijn trekt niet aan. Denk maar aan slachthuizen, labo's en proefdieren.

Afdankingen, ontslagen

Zowel de overheid als de ondernemingen ontslaan werkners. Het is niet voor iedereen gemakkelijk om ander gepast werk te vinden.

Participerend werken tegenover hiërarchische structuur

Als werken zelf nu eens aantrekkelijk zou worden, wat dan? Werknemers tellen mee, hun ideeën en ervaringen zijn waardevol voor de werkvloer. De baas geeft zijn statuut van alleenheerser op.

Ziekmakende gebouwen

Ook niet onbelangrijk: is de werkomgeving gezond? Is er voldoende verluchting en verlichting in het gebouw? Wordt verluchting uitsluitend met airco en luchtzuiveringssystemen geregeld? Zien de werknemers wel het daglicht tijdens hun werkuren? Is de werkplaats in sombere tinten zodat je er bijna depressief wordt? Zitten de werknemers opgesloten in een gebouw?  Soms kan het niet anders, dat zal wel, maar ook een gebouw kan bijdragen aan welbehagen en arbeidsvreugde. Ook de omgeving speelt daarin een rol.

Vrijwilligerswerk

Als onze ministers de mond vol hebben over werk bedoelen ze natuurlijk betaald werk, want dat is economisch belangrijk. En onze maatschappij draait zogezegd op economie. Als advocaat van de duivel moet ik hier wijzen op het vele onbezoldigde werk dat vrijwilligers verrichten ten dienste van mensen, het milieu of de natuur. Zonder hen zou de maatschappij niet draaien, want hun werk is ... onbetaalbaar.

Discriminatie

Ook op gebied van discriminatie heeft Vlaanderen een reputatie. Interimkantoren en bepaalde werknemers zijn negatief in het daglicht komen te staan. Doen ze al iets tegen discriminatie van mensen met andere huidskleur, of vreemde afkomst, of een beperking, of...?

Iedereen een basisinkomen

Iedere keer als een minister van werk het hoge woord voert hoop ik dat hij een zinvol voorstel voor een basisinkomen voor iedereen zal voorstellen.

Rita Van de Voorde

Meer over basisinkomen.

BIJLAGEN:

the_care-centered_economy.pdf