Colloquium ECO-wijken

Generatievriendelijkheid en toegankelijkheid staan hoog op de lijst met beleidsprioriteiten van de stad Turnhout. De stad wil die principes realiseren in duurzame wijken voor levenslang wonen. Bovendien beoogt ook het Strategische Plan Zorg om ouderen langer thuis te laten wonen in een toenemende zorggraad. Combineer die doelstellingen en de keuze voor aanpasbaar bouwen staat in de steigers.

Groene schepen Astrid Wittebolle is trots dat zij de apostel van deze ideeën kan zijn. Ze voelt zich ook erg gesteund door 'haar' ambtenaren, met name Katrien Driesen en Bert Willems, die het onderzoek voor een dergelijk beleid op zich hebben genomen en nu volop aan de uitvoering werken. Evident is de rol die de stad speelt (nog) niet. Doorgaans is het de vrije markt die bepaalt hoe we wonen en bouwen. Het komt er dus op aan zowel inwoners als ontwerpers te overtuigen. Ook in het stadsregionaal verhaal speelt Turnhout de rol van trekker te midden van omringende gemeenten die de boot nog even afhouden. Maar de idee van aanpasbaar bouwen wint terrein. Samen met 'groene lobben' en 'ontmoeting' wordt het al een argument in het verkooppraatje van sommige ontwikkelaars.

Aanpasbaar wonen betekent op woningniveau dat de woning mee kan evolueren met de bewoners en hun noden en dus ook met een wisselend publiek. Ze is te allen tijde aanpasbaar zonder aan de dragende structuur te raken. De woning is drempelloos en overal zijn er voldoende nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, is er voldoende doorgang en maneuvreerruimte voor rollators, rolstoelen of kinderwagens en er is rekening gehouden met de ergonomie, b.v. bij de locatie van schakelaars en de hoogte van het toilet. De kernwoningen zijn ook verbonden door obstakelvrije routes van 90 cm.   

De visie op aanpasbaar wonen op wijkniveau heeft iets weg van cohousing in de zin dat de wijk wordt ontworpen om er van wieg tot dood te kunnen blijven wonen, wat op zich al verbondenheid stimuleert. Turnhout heeft inmiddels al twee nieuwbouw- en twee sociale wijkprojecten op stapel staan. Ook de site van het Elisabethgasthuis wordt vanuit deze visie herontwikkeld. Ontwikkelaars engageren zich om bijvoorbeeld de helft van alle woningen aanpasbaar te bouwen. Het voordeel is dat dit de verkoopbaarheid van de woningen met 10% doet toenemen omdat een ruime doelgroep hier terecht kan. De woningen evolueren mee met de leeftijd en met de al dan niet tijdelijke fysieke toestand van de bewoners. Ze zijn iets duurder om latere aanpassingen makkelijk en goedkoop te kunnen houden.

De stad regisseert het project en volgt het nauw op. Dat is de taak van de stadswerfleider. Goede communicatie met de burger en overleg- en begeleidingsmomenten met potentiële bewoners krijgen veel aandacht. Voor een evaluatie van het projectresultaat is het nog te vroeg omdat het even duurt voor de projecten zijn uitgevoerd en de wijken bewoond. Maar opvolging is uiteraard de bedoeling.

Het is een wapenfeit dat een groene schepen de nek heeft uitgestoken voor een vernieuwend verhaal van levenslang aanpasbaar wonen.

BIJLAGEN:

colloquium_ecowijken_1.pdf

Katrijn Driesen & Bert Willems: Aanpasbaar bouwen

Levenslang wonen - Aanpasbaar (ver)bouwen