Recht op grijs

01 Maart 2024

Recht op grijs

Zien en oordelen, om daarna beter te handelen. Nog geen jaar na ‘Ongehoord en Ongezien’ ligt ‘Recht op Grijs’ op tafel. Over de situatie van ouderen in Vlaanderen en Brussel, over wat daar aan schort en over wat we eraan kunnen doen.

‘Ongehoord’ liet veel thema’s onbehandeld. Zeker in dit verkiezingsjaar is het goed om verder dragende thema’s naar voren te schuiven. Achtergrond, analyse en duiding. Probleemstellingen en aanzetten voor oplossingen. Gesteund op gedegen onderzoek. Veel materiaal uit interviews met ouderen, maar even goed uit beleidservaring op lokaal en bovenlokaal niveau.

Recht op Grijs behandelt thema’s die ouderenorganisaties niet vreemd zijn, zoals huisvesting, klimaatopwarming, kwaliteit van zorg, recht op autonomie en participatie, of het omgaan met eenzaamheid. In meerdere levensdomeinen brengen onderzoekers inzichten voor emanciperend ouderenbeleid, behapbaar voor beleidsverantwoordelijken op de verschillende niveaus, voor (toekomstige) politici, voor het middenveld en voor actieve ouderen zelf.

Hoezo, ‘Recht’ op Grijs? Wordt het recht op ouder worden dan in vraag gesteld? “Vanaf een bepaalde leeftijd lijk je je verwachtingen en ambities te moeten temperen,” stelt prof. Anja Declercq. “Je hebt je kansen gehad, nu is het aan de jongere generaties. Het wordt voorgesteld als een concurrentiestrijd, terwijl een samenleving net gebaseerd is op wederzijds respect en waardering.” En ouderen dragen meer dan één maatschappelijk steentje bij. Anja Declercq: “Bijna 22% van de Vlaamse mantelzorgers is ouder dan 65 jaar. Ze helpen en ondersteunen partners, hoogbejaarde ouders, kinderen of vrienden. Bij zorgvrijwilligers is dat bijna 40%.”

Nu, vergrijzing is een feit. Dat vraagt passende aandacht in alle domeinen. Een zeer beperkte greep uit Recht op Grijs. --- ‘Eenzaamheid en ouderen noemt men vaak in een adem, maar de realiteit is niet eenduidig. Het netwerk is belangrijk en ook de woonomgeving speelt een grote rol. Hier ligt op het lokaal niveau bijzonder veel beleidsruimte.’ - ‘Is vergrijzing het moment om de zorg te vernieuwen? Bruggen slaan tussen wonen en zorg? ‘Vermaatschappelijking’ roept veel vragen op. Maar o.m. in Brussel bloeien inspirerende voorbeelden. Intussen dreigt voor oudere huurders armoede. Recht op wonen? En kwetsbare stedelijke huurders voelen zich vervreemden in de snel veranderende omgeving. Intussen is er wereldwijd al wat ervaring met leeftijdsvriendelijke steden. - En waar wonen ouderen het best? In de eigen woning? Best op tijd nadenken over later. Er is nood aan meer kleinschalige wooninitiatieven voor senioren. We zien mogelijkheden in de ruimtelijke ordening.

Ook juridisch is er werk. Zo staan politieke rechten van ouderen onder ‘bewindsvoering’ op de helling. Ouderen in de residentiële zorg zijn ook beter af met directe rechtsbescherming dan via de normering van de instelling. Recht op Grijs levert ook de meest actuele stand van zaken bij het streven naar een VN-verdrag over de ouderenrechten en een laatste pleidooi voor een ouderenrechtencommissaris.

Anja Declercq noemt het boek “verplichte lectuur voor iedere politicus en voor iedere beleidsmaker”. Die zullen ook kunnen lezen welke politieke voorkeuren ouderen hebben en hoe belangrijk zij zijn voor de democratie. Onnodig eraan te herinneren dat in veel gemeenten ouderen meer dan een kwart van het aantal kiezers vormen.

 

Robert Crivit

Maak de voorstelling ‘Recht op grijs’ mee!

Na de uitgave van het veelzijdige ‘Ongehoord en ongezien’ pakt de coalitie Ouderenrechten uit met ‘Recht op grijs. Bouwen aan ‘ouderenbeleid’.

Het boek wordt voorgesteld op donderdag 21 maart, tijdens een studiedag, van 10.30 tot 13 uur in het Vlaams Parlement (ingang IJzerenkruisstraat 99).

Inschrijven vooraf noodzakelijk.

Meer info: Boeklancering ‘Recht op grijs.
Bouwen aan ouderenbeleid’.

zilverblad_2024_1_14_afb2.jpg