Geweldloosheid als levensstijl

07 Juni 2023

Geweldloosheid als levensstijl

Geweldloosheid is een van onze groene aandachtspunten. Voor Jaïnisten is dat stelregel nummer 1.

Geweldloosheid is een van onze groene aandachtspunten. Voor Jaïnisten is dat stelregel nummer 1.
Dat dreef me ertoe een vrouwelijke vertegenwoordiger van deze geloofsgemeenschap te interviewen.

V.: Hoe zou je Ahimsa (Geweldloosheid) omschrijven?
A.: Doe niet aan anderen wat je niet wil dat anderen jou aandoen. Alle zielen zijn gelijk. Alle levende wezens ;zijn gelijk en voelen dezelfde pijnen en hebben zorgen en vreugde, net als jij. De definitie van Ahimsa is dan heel simpel: je wil zelf niet gekwetst worden. Je wil ook niet gewelddadig zijn naar jezelf. Hoe kan je dat dan doen bij iemand anders? Geweldloosheid in Jaïnisme blijft niet beperkt tot fysisch geweld. Het gaat verder. Ook in het spreken en zelfs in gedachten.
Heb geen geweld inedachten naar iemand anders. Dat kan je maar als je je realiseert dat iedereen gelijk is.
V.: Wat zijn de onderliggende voorwaarden voor Geweldloosheid?
A.: Er zijn 3 principes, die zowel op persoonlijk als op sociaal en politiek vlak gelden, met name:
  • Geweldloosheid.
  • Geen bezitsdrang: De wereld biedt genoeg voor iedereen, maar niet genoeg om te voldoen aan ieders hebzucht. Veel bezit versterkt je ego en gaat vlug ten koste van anderen. Meer willen ten koste van anderen is geweld.
  • Tolerantie door je gezichtspunt te verbreden. Dat van jezelf alleen is beperkt. De waarheid is relatief. Discussies over wie gelijk heeft, groeien vlug uit tot kwaadheid en strijd. Wanneer je respectvol omgaat met de visie van iemand anders, wil je begrijpen wat diens gezichtspunt is vanuit zijn positie, eventueel gebaseerd op vroegere ervaringen. Als je het gehele plaatje ziet, is er begrip, tolerantie, mededogen. We leven in de donkerte van onwetendheid. Wanneer je jezelf niet op een hoger plan brengt, ontstaat vlug hebzucht, angst, bedrog, machtsspel... Als de basisovertuiging is dat iedereen gelijk is, denk je niet zo.
V.: Hoe vertaalt zich dat op internationaal en politiek vlak?
A.: Dezelfde principes vallen te hanteren.
Onder andere de VS wil veel macht en wil de wereld beheersen. Ze mengen zich ook ongevraagd in veel conflicten, ook militair. Dat roept verzet op.
Hun interventies waren soms heel inhumaan. Dat heeft gevolgen. Dat creëert karma voor dat land. Strijd voor economische macht creëert ook geweld. Er is hebzucht en overheersingsdrang in China, Rusland, de VS,... wat zich doortrekt naar hun regeringen.

V.: Wat doe je als je fysisch aangevallen wordt?
A.: Je moet voor jezelf opkomen. Je hebt het recht om jezelf en je geliefden te beschermen. Dat kan zonder de ander te doden bijvoorbeeld met karate.

V.: En zoals nu in Oekraïne?
A.: Luchtafweer tegen raketaanvallen kan. Maar bij zulk bruut geweld kan je verder als geweldloze alleen vluchten ofwel ostentatief je kwetsbaarheid tonen via protesten en boycots, als je zelf niet meegaat in geweld beantwoorden met geweld. Uiteraard zijn vredesonderhandelingen steeds het beste voor de mensheid.

V.: Geweldloosheid hanteren jullie ook naar dieren.
A.: Elk wezen heeft een ziel. We doden geen dieren, van groot tot klein. Ook zij ervaren evenveel pijn. Jaïnisten zijn vegetariërs en sponsoren dierenwelzijn.

V.: Het milieu lijdt ook onder geweld.
A.: Ja, door de begeerte, de hebzucht van de mensen. Onze economie steunt op het behoud van opgebouwd profijt, ondanks de globale voetprint. Een drastische herziening van de leefstijl is nodig. Wij respecteren de natuur vanuit dankbaarheid en respect voor het unieke ervan.

 

Etienne Hoeckx

Foto: De Jaïntempel te Wilrijk, een merkwaardig bouwwerk