Elka Joris ging de film 'Human Forever' kijken, gebaseerd op het boek 'Verpleeg Thuis', van Teun Toebes. Toebes ging als 20-jarige twee jaar in een verzorgingstehuis met dementerenden wonen. Hij schreef zijn bevindingen en een andere aanpak van dementerenden neer in 'Verpleeg Thuis'. Boek en film kregen een ruime respons. We plaatsen Elka's bedenkingen bij 'Human Forever' op onze site en hopen dat deze interessante documentaire binnen kort verder in roulatie wordt gebracht.  

‘Human Forever’, de film

Ik las vorig jaar het boek van Teun Toebes: ‘Verpleeg Thuis, wat ik leer van mijn huisgenoten met dementie’.

Zijn verslag van toen hij als jonge student ging ‘wonen’ bij een groep dementen, zette hij om in dat boek. De ondertitel ervan werd me bij het volgen van de film nog veel duidelijker!

In het boek schrijft hij, na een praatje met twee bewoonsters:
“Tijdens dit soort kleine praatjes ben ik gelukkig. Ze doen ons even vergeten wat er speelt en herinneren me eraan waar goede zorg echt om draait: mensen laten voelen dat ze ertoe doen…”

In de documentaire ‘Human Forever’ (Voor altijd mens), die hij samen met Jonathan de Jongh draaide, toont Toebes dat in z’n omgang met de bewoners. Hij praat met hen zoals hij dat met u en mij zou doen en geeft de bewoners ook de kans om te antwoorden; al is het maar met een eenvoudige ja of neen. Hij doet gewoon een babbeltje zoals hij of zij dat met een geïnteresseerde kennis zouden doen.

Een belangrijk element wordt ook benadrukt in de film: de omgeving waarin deze mensen verblijven. Het interieur van zowel de eigen slaapkamer als de gezamenlijke ‘huiskamer’ moet aangenaam zijn, huiselijk aanvoelen. De meubels moeten mooi zijn en warmte uitstralen door het gebruikte houten (!) materiaal. Ook de schikking van stoelen en tafels nodigt uit; zowel voor wie even alleen een krantje leest, als voor wie samen wil babbelen of TV kijken, samen of alleen wil eten.
Tijdens één van de babbels in de huiskamer heeft Teun het met twee heren over het beroep dat ze voordien uitoefenden; blijkbaar technisch hoogstaand. Zij vertellen, geven zelf aan dat ze heel wat vergeten waren, maar genieten toch van het gesprek, want… Teun luistert!

De film gaat ook verder op zoek naar dementie in de wereld. Met dat doel bereisde Toebes 11 landen in 4 continenten. Hij bestudeerde er hoe plaatselijk met dementie wordt omgegaan. Dat is uiteraard afhankelijk van een aantal factoren. Godsdienst, politiek regime, rijkdom of armoede, ze spelen elk een rol. Maar één feit is wel: overal groeit de oudere bevolking aan en het aantal dementen stijgt, zowel in het westen als het oosten.  

Ik wil graag nog terug naar de situatie bij ons. Wat ik zoal dacht na het lezen van het boek en van wat ik te zien kreeg van Teun Toebes en Jonathan de Jongs film.
Ik hoor onmiddellijk de kritiek:
“Die omkadering van dementen kost te veel!”
Naar iemand luisteren kost toch geen geld! En dat is net wat we moeten doen, luisteren naar de demente, want dat is en blijft ook ‘iemand’, zoals de titel van de film aangeeft. 

In hoeverre zullen familieleden toestaan dat hun oma, opa, pa of ma samen met andere dementen de dag doorbrengt en daarbij zelfs actief deelneemt aan het huishouden? Laat staan dat ze zélf eens een handje zouden kunnen toesteken in de ‘huiskamer’ waar hun familielid zo graag geniet van een stukje huiselijkheid en… nog aangesproken wordt.

Elka Joris