Catherine Stepman, redactielid van Zilverblad, las een interessant boek over ‘eenzaamheid’ en wijdde er een bespreking aan. Je leest er hiernaast meer over.

‘Verbonden in eenzaamheid’
Een levensdans langs diepmenselijke ervaringen en emoties

Els Messelis
i.s.m. Dr. Leen Heylen en Dr. Lise Switsers

De auteur is gerontoloog, maatschappelijk werkster en (co-)auteur van meerdere boeken  rond ouder worden. In dit boek heeft ze het over eenzaamheid, een heel omvattend onderwerp dat zowel bij jong als bij oud bestaat. Eenzaamheid krijgt de laatste tijd veel aandacht. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam, al wil niet iedereen hierover praten, want het blijft een taboeonderwerp. Mensen gooien niet zomaar hun gevoelens op straat. En toch, erover spreken mag.

Het eerste deel van het boek heeft de auteur het over haar wetenschappelijke benadering bij het vinden van getuigen en de vraagstelling. Ze schrijft een hele studie hierover, wat het boek enigszins weerbarstig maakt en eerder passen in een doctoraatthesis.
Wel zijn er interessante bevindingen. Een gebrek aan verbondenheid kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid bij individuen. Verbondenheid kan een positieve impact hebben op interpersoonlijke relaties en sociale samenhang. Messelis wijst ook op de positieve aspecten van eenzaamheid, terwijl er voornamelijk aandacht is op de negatieve gevolgen. Zo hebben langdurige periodes van eenzaamheid ook negatieve effecten op de gezondheid. Eenzaamheid is een risicofactor voor depressie, angst, hoge bloeddruk en een verminderd immuunsysteem. Het is wel geen ziekte en er bestaat ook geen pilletje tegen.
Bovendien kan eenzaamheid moeilijk gemeten worden, kan komen en gaan en leidt soms tot een vicieuze cirkel. Er bestaan individuele kenmerken en verschillen tussen landen. En het kan op iedere leeftijd.

Daarom is het belangrijk er levenslang aandacht aan te besteden en onze pijlen niet enkel te richten op eenzaamheid bij ouderen. Sommigen ervaarden al eenzaamheid in hun kindertijd. En zoals 'de' eenzame niet bestaat, bestaat ook 'de' aanpak van eenzaamheid niet.

In het tweede deel komen getuigenissen aan bod, waaruit blijkt hoe verscheiden eenzaamheid kan zijn en hoe verscheiden ook de impact ervan is op elk individu.
Els Messelis kon toch een paar enkelingen overtuigen om te praten over hun eenzaamheid. Hoe eenzaam zijn ze? En hoe beleven zij hun eenzaamheid? Het zijn negen getuigenissen van jonge en oudere volwassenen. Aansluitend geeft de auteur ook interessante tips voor de lezer, tips die allicht kunnen helpen in sommige situaties. Een paar voorbeelden: bemin uw naaste zoals uzelf;  iedereen heeft een ander karakter, maar sluit je niet op; voel en wees eerlijk met jezelf; durf de stap te zetten naar een therapeut als je in de knoop zit met jezelf; geef signalen door te praten over je eenzaamheid...

‘Verbonden in eenzaamheid’ is niet alleen nuttig voor hulpverleners, maar ook voor iedereen. Met andere woorden voor al wie persoonlijk of in zijn omgeving, geconfronteerd wordt met eenzaamheid.

‘Verbonden in eenzaamheid’, 145 pag., is verschenen bij Garant Uitgevers.

Catherine Stepman