Hoe moet het verder met de ouderenzorg na Corona?

06 Juni 2020

Hoe moet het verder met de ouderenzorg na Corona?

Het debat over de ouderenzorg na corona dreigt te worden ondergesneeuwd onder oude politieke breuklijnen en valse debatten. Zo stelt Karel De Gucht voor om stil te staan bij de commercialisering van de woonzorgcentra en pleit Zorgnet / Icuro  - directeur Margot Cloet - voor een nieuwe staatshervorming. De coronacrisis heeft de leefsituatie van onze meest kwetsbare ouderen tot in de huiskamers gebracht. Er ging een golf van ongeloof en verontwaardiging door het land over het grote aantal ouderen dat stierf ten gevolge van corona in de woonzorgcentra. Iedereen is het er over eens, dit mag nooit meer gebeuren! In plaats van een analyse te maken vertrekkend vanuit het slachtoffer, de bewoner van het woonzorgcentrum, wordt de situatie meer en meer misbruikt om oude politieke debatten van onder het stof te halen. Het is natuurlijk nieuws als uitgerekend VLD topman Karel De Gucht zegt dat er een onderzoek moet komen naar de commercialisering van de ouderenzorg. Het voedt het oude debat als zou de kwaliteit van commerciële rusthuizen minder goed zijn, dat daar meer mensen stierven aan corona.Verschillende studies in het verleden hebben uitgewezen dat er noch wat betreft kwaliteit en ook niet wat betreft kostprijs, een verschil is. Wie ook organiseert - een vzw, een commercieel bedrijf of een OCMW/ zorgbedrijf - je vindt er goede en betere woonzorgcentra, goedkopere en duurdere.Trouwens, wie ook de inrichtende macht is, om een woonzorgcentrum uit te baten heb je een erkenning nodig, moet je beantwoorden aan een hele rits normen inzake hygiëne en veiligheid en personeelsomkadering. De financiering per bed, is dezelfde in elk woonzorgcentrum. Of het verantwoord is om overheidsgeld te investeren in een commercieel bedrijf dat met het uitbaten van een woonzorgcentrum winst wil maken? Ik vind alvast van niet maar dit is een ethisch debat en heeft niets met corona te maken. Beginnen over de overheveling van bevoegdheden is een andere manier om niet te praten over de grond van de zaak, dat weet ook Zorgnet/Icuro directeur Margot Cloet die pleit voor meer bevoegdheden voor Vlaanderen. De organisatie en financiering van de woonzorgcentra zijn sinds de staatshervorming van 2014 in handen van Vlaanderen. Maar de personeelsomkadering is sindsdien niet verbeterd en ook het  personeel wordt niet beter betaald. De te krappe financiering maakt dat de woonzorgcentra steeds meer worden beheerd als een bedrijf. Minister Beke maakt trouwens misbruik van de trieste situatie in de woonzorgcentra door nu een spoedbesluit uit te vaardigen dat woonzorgcentra de mogelijkheid geeft om 50 % van het vereiste aantal verpleegkundigen te vervangen door mensen met  een ander (lager) diploma.  De woonzorgcentra mogen ook beroep doen op externe zelfstandige verpleegkundigen en externe bureaus aanspreken om medewerkers en/of specialisten in te schakelen. De Vlaamse regering roept de hoogdringendheid in om dit besluit door te drukken zonder overleg met de sociale partners. De bedoeling is om dit besluit een permanent karakter te geven, ook na de coronacrisis. Dit staat haaks op de belangen van de bewoners die nood hebben aan een warme en vertrouwde woonomgeving. De zorgverlening moet vertrekken van inspraak en dialoog met de bewoners en familieleden en dit vanaf de opname. Dit is onmogelijk in een ‘industrieel’ uitgebouwd zorgbedrijf waar mensen zich behandeld voelen als de zoveelste in de rij en voortdurend andere mensen in en uit lopen. De mens achter de bewoner moet de vertrekbasis zijn en een vertrouwensband is nodig voor intieme verzorging, voor gevoelige gesprekken rond vroegtijdige zorgplanning, op het einde van het leven (de gemiddelde verblijfsduur in het woonzorgcentrum is 1,5 jaar). Laat mensen oud worden in hun eigen buurt en zorg voor een nauwe relatie tussen de zorgvrager en de zorgverlener. Wanneer de zorgbehoefte te groot wordt en er permanente zorg en toezicht nodig is, vang mensen dan op in kleinschalige zorghuizen in dezelfde buurt, het maakt hen ook minder vatbaar voor grootschalige virusuitbraken. Laten we de stopknop indrukken voor de bouw van grootschalige woonzorgcentra en eindelijk starten met de reconversie naar buurtgebonden opvang. GroenPlus doet een oproep om het echte debat te voeren en eerst en vooral het antwoord te geven op de vraag: Hoe willen wij onze kwetsbare ouderen opvangen tijdens hun laatste levensjaren?Pas daarna komt de vraag, welke overheid is het best geplaatst om dit te organiseren, welke overheid betaalt de factuur, wie kan initiatieven nemen? Oh, ja Mevrouw Cloet heeft natuurlijk gelijk dat de versnippering van bevoegdheden het beheren van de coronacrisis bemoeilijkt. Dit kan best opgelost worden door op crisismomenten een hiërarchie in te voeren en de federale minister van gezondheid te benoemen tot kapitein van het schip in woelig water. Nu tijdrovende onderhandelingen starten over nog maar eens een staatshervorming zal de geloofwaardigheid van politici nog meer onderuit halen. Politici moeten na deze coronacrisis antwoord geven op de echte problemen zoals het organiseren van een ouderenzorg op mensenmaat. Mieke Vogelsgewezen minister van welzijnvoorzitter GroenPlus