Pardon?

In de gazet stond dat oorlog een natuurlijk fenomeen is. Pardon? Wat raaskalt u? Ik moet toegeven dat der Krieg mij altijd gefascineerd heeft. Zoals een krimi of een verhaal van Edgar Allen Poe. Verhalen van de dark side. Als kind hadden we nog bompa’s met frontstrepen en vuurkruisen, al dan niet ‘gepakt van de gâs’. Vaders die aan het Albertkanaal hadden ‘gelegen’. Nonkels en tantes die door de kampen waren gegaan of door de mangel van de repressie waren gehaald. Maar een natuurlijk fenomeen? Nog niet bijkans! “Oorlog is de verbeesting van de mensch”, zei madammeke Wagemans.

Si vis pacem, para bellum. Ik denk niet dat E.H. Claessens, die deze spreuk op het bord schreef, ons wilde voorbereiden op een carrière als reserveofficier. ’t Ging hem waarschijnlijk over de vervoeging van het werkwoord ‘velle’. ‘Wilt gij de vrede, bereid dan den oorlog voor.’ Dat kwam uit ‘De re militari’ van de Latijnse schrijver Vegetius, die voor zijn keizer een aantal weetjes had verzameld over het Romeinse leger en over de paardenfokkerij. Het Romeinse Rijk had het toen moeilijk: invasies van de Barbaren en burgeroorlogen à volonté. Het heeft niet mogen baten. Het Rijk ging ten onder. Plato schreef een paar honderd jaar eerder dat alle staten zich in een voortdurende toestand van oorlog bevonden. Er werd misschien niet altijd gevochten maar ’t was goed dat je besefte, zoals de burgemeester van Tienen, dat het wapengekletter alleen maar voorlopig is opgehouden en dat wie de oorlog verliest zeker niet jarig is. Integendeel. Ook Immanuel Kant dacht in die trant terwijl hij droomde van de eeuwige vrede. Maar dat is allemaal zo lang geleden, toch? Nee dus.

Er heerst somberte alom, in de hemel, op de aarde en op alle plaatsen. Je kan beter De Witte terug lezen of beestenfilmpjes bekijken op Facebook. Voor de rest is het alleen maar buikpijn en miserie! Vooral met die grappige orang-oetan Trump in het Witte Huis. Waarom willen die mannen toch allemaal een afspraak met de geschiedenis? Als de wereld het overleeft komen ze zeker in de boekskes. En anders hebben wij brute pech gehad, ook de Grootouders voor het Klimaat. Heel mijn leven ben ik een pacifist geweest. Een gewetensbezwaarde die er zeker van was dat oorlog een virus was, iets wat je met een goed vaccin uit de wereld kon helpen. Als iedereen dienstweigeraar werd, moesten Nixon and the Netanyahu’s zelf maar wat oorlogje gaan spelen. Dat denk ik nog altijd. Dat Kant en Plato oorlog de normaalste zaak ter wereld vonden, dat was Toen en wij leven Nu. Had Churchill vrede moeten sluiten met Hitler? Nee, natuurlijk niet. Hitler was een moordenaar. Ja. (En wat met Milošević, Abu Bakr al-Baghdadi? Of Poetin en consorten?) Weten zij dan niet dat vrede de norm is? Vraag het aan Tom Sauer, maar zorg ervoor dat Theo Francken je niet hoort. Want die lacht je geheid uit. Waarom schrijft Jos Geysels daar geen troostende brochure over?

Ik snap er de ballen van. Wat wil de mens? Onze tijd op aarde loopt af. ’t Is al zo erg om je eigen volk onderweg te verliezen. Uit slordigheid? Omdat ze zaten te gsm’en aan het stuur?
Omdat het zo moest zijn? Maar toch niet door oorlog. Hoe belachelijk is dat? Ik vind het onuitstaanbaar dat iemand mij daarom tot de orde der naïevelingen rekent. Zeker dat sympathieke neefje van mij op defensie. “Thejoke,” zeg ik hem, “het moet zijn: Para Pacem! Vrede moet je voorbereiden. Ontwapening Nu! Of hoor je niet goed?” (In onze familie worden ze vroeg doof.)

‘Si vis pacem, para bellum’ was het motto van de Deutsche Waffen- und Munitionfabriken. DWM was een belangrijke wapenleverancier tijdens het Duitse Keizerrijk (1871-1918). Hun belangrijkste product was de ‘parabellum’, een pistool gemaakt in vele varianten, naar een ontwerp van Georg J. Luger.

Frans Roggen