28 februari 2025 staat voor eeuwig op ons netvlies gebrand, als de dag dat de Oekraïense president Zelensky in het Witte Huis op een grove en onbeschaamde manier vernederd werd door Trump en zijn vicepresident Vance. Toen Trump begin dit jaar opperde de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne te koppelen aan de toegang tot zeldzame aardmetalen voor om en bij de $ 500 miljard en zonder enige veiligheidsgarantie, kon niemand vermoeden dat het Witte Huis nog verder kon doordraaien.

Trump bestempelde Zelensky intussen als ‘een dictator zonder verkiezingen’ en nam volledig het met leugens gelardeerde discours van het Kremlin over. Zelensky zou niet eens door 4% van de Oekraïners gesteund worden. Niet Rusland maar Oekraïne begon de oorlog en is dus verantwoordelijk voor tienduizenden doden, nachtelijke bombardementen en een verlies aan grondgebied.

Trump stuurt aan op vredesgesprekken die gevoerd worden door de Russen en de Amerikanen, zonder betrokkenheid van Oekraïne of Europa. Met één pennentrek doet hij ook belangrijke toegevingen. Oekraïne mag geen lid worden van de NAVO, het door de Russen bezette territorium blijft in Russische handen en er is onduidelijkheid wie dat vredesbestand zou moeten bewaken.

Intussen haalde vicepresident Vance ongehinderd uit naar Europa. Op de Veiligheids-conferentie in München zei hij dat de bedreiging, die hem m.b.t. Europa de grootste zorgen baart niet Rusland, China of enig andere externe speler is, maar “de bedreiging van binnenuit, de terugtocht van Europa van enkele van zijn meest fundamentele waarden met name de vrije meningsuiting”. Het Witte Huis keert zich dus af van Europa en bakt zoete broodjes met een dictator die al 11 jaar meedogenloos oorlog voert met Oekraïne.

Ook elders in de wereld, m.n. in Palestina en Gaza, beschermen de Amerikanen het Israëlische ‘apartheidsregime’.
Trump wil van Gaza de meest welvarende Rivièra van de Middellandse Zee maken en ondersteunt de illegale bezetting van de westelijke Jordaanoever door Israël en zijn fanatieke kolonisten. Gazanen vormen daarbij een hinder en dus verplaats je hen best maar naar Jordanië of Egypte.
Naast het gedogen van een regelrechte genocide wordt nu ook een deportatie van miljoenen mensen voorbereid.

Waar staan Europa en de Europese Unie in dit alles?

Op 2 maart 2025 probeerde de Britse premier Keir Starmer in Londen samen met 15 Europese leiders, de Canadese Premier Trudeau, Navobaas Rutte, Commissievoorzitter von der Leyen en EU-president Costa een nieuw vredesplan voor Oekraïne uit te werken. Daarbij is er nood aan een “sterk OekraIne” dat blijft vechten en zo een sterke onderhandelingspositie inneemt. Europa moet daarbij zorgen voor “veiligheidsgaranties” en wil een Amerikaanse “rugdekking” als laatste redmiddel. De hele retoriek blijft hangen in militaire en kritiekloze oorlogstaal.

Waar staan de groene partijen in dit alles?

Waar lees ik analyses die vertrekken vanuit onze pacifistische wortels?
Alles draait enkel en alleen nog om defensie en het opkrikken van defensiebegrotingen naar inspanningen van 3 tot 5% van het BNP. Waar blijft het antwoord dat defensiebeleid alleen vredesbeleid kan worden, als het ingebed wordt in actieve vredesopbouw, met een versterking van de diplomatie en de uitbouw van een effectieve (Europese) vredesarchitectuur? En er is de noodzaak aan een multipolaire wereld, weg van het superieure westerse wereldbeeld. De erkenning ook dat toenemende bewapening onmogelijk een duurzame vrede kan waarborgen. Weg van het onzalige status quo van de huidige wereldorde.

Werk aan de winkel! Voor Groen, voor de groene fractie in het EP en voor de Europese groene partij.

Bart Staes