Hoe de voedingsindustrie ons ziek maakt.Teun van de Keuken

De auteur is een Nederlandse journalist, schrijver, columnist, podcaster ven programmamaker. Hij probeert in zijn werk inzicht te geven in de wondere wereld achter ons voedsel. Dit prima, compacte boekje zet een ontluisterend beeld van onszelf neer. En van de fabrikanten van het voer, die wegkomen met misdadig gedrag.

De plofkip is een kip die met allerlei technieken (voeding, ingrediënten, weinig beweging… als voeding wordt verkocht. Op die manier worden wij zelf ook plofkippen, door zwaar bewerkt fabrieksvoedsel zonder voedingswaarde tot ons te nemen. Dat voedsel is zo aangenaam van structuur en smaak, dat we er geen genoeg van krijgen. Dat wordt nog eens versterkt door slimme marketing en agressieve reclame.

Overgewicht en allerlei gezondheidsproblemen

Hoe meer voer we eten en hoe langer we dat doen, hoe meer winst er wordt gemaakt. Maar ook: hoe verslaafder we geraken aan eten, hoe meer voer we naar binnen proppen. En van de resulterende welvaartsziekten gaan we eerder dood. Van de Keuken schotelt ons gewoon de evolutie van onze eetgewoonten voor.

Steeds meer vrouwen gingen buitenshuis werken en tegelijk dook het gemaksvoedsel op. Op veel plekken te koop, snel klaar, bijna zonder te kauwen door te slikken. De kinderen aten makkelijker hun bordje leeg, omdat het lekker zoet, zout of vet was, of alle drie tegelijk. De gevolgen van dat vreten waren en zijn niet mals: overgewicht en allerlei gezondheidsproblemen: diabetes 2, rugklachten, zenuwschade, oogproblemen, hart- en vaatziekten, kanker, nierklachten, stress. Maar al dat onheil ten spijt, we laten ons zo makkelijk verleiden, vinden ongezond eten gewoon lekkerder.

Meer aandacht in de marketing dan in het product

Er wordt meer geld, liefde en aandacht in marketing gestopt dan in het product zelf. Op elke vraag aan fabrikanten was het antwoord: de consument wil het. Individuele keuzevrijheid en marktwerking horen bij het neoliberalisme. Er is gewoon geen politieke wil om iets aan deze praktijken te veranderen. Ook geen handhaving als er toevallig wel een wet is. Individuele acties om gezonder te gaan eten kan iets helpen, maar voor het gros van de mensen zal dat niet genoeg zijn.

‘De mens is een plofkip’ is zeer compact en prettig geschreven, met cynische humor en veel feiten. De link tussen diezelfde machteloze consument en de op winst beluste, onethische bedrijven is óók heel duidelijk.

Bijkomende info

Om de consument enigszins correct te in formeren werd de Nutri-Score ingevoerd in verschillende Europese landen. Deze score geeft echter geen info over de graad van transformatie van de producten. Daarom werden in Brazilië en in Frankrijk nieuwe scores ontworpen, n.l. Nova en Siga.
Ze geven de mate van bewerking weer; gaande van zuiver, over evenwichtig (1,2) naar ultra getransformeerd (door bv. industriële processen en toevoeging van stoffen) en dus te mijden.

Deze score laat dus toe de mate van bewerking te evalueren. Er werd immers vastgesteld dat 50% van de producten die volgens de Nutri-Score een dikke voldoende scoren sterk bewerkte producten zijn. De conclusie is echter dat de twee scores samen meestal mekaar perfect kunnen aanvullen. Ze worden soms samen op hetzelfde product vermeld. De app Siga kan je downloaden, maar niet overal.

Catherine Stepman