2022 heeft ons de ogen geopend: Het motto ‘Nooit meer oorlog’ is weer doorprikt.Om een oorlog te voeren, moet je opscheppen.Je moet stoer doen en laten verstaan dat je de sterkste bent.

Vroeger moest je indruk maken en met de spierballen rollen. Nu voert men oorlog op een heel andere manier. Door van achter een computerscherm raketten en drones te bedienen. Zo word je zelf minder geconfronteerd met het leed dat je veroorzaakt. Je vinkt anoniem even het aantal doden aan en hoeveel huizen er zijn vernietigd. Daar weet je geweten minder van… 

Moderne oorlogvoering verloopt abstracter, maar niet minder bloedig voor de onderdanen die, net als vroeger, als kanonnenvlees worden uitgestuurd.

Word je aangevallen, dan moet je opscheppen ‘dat je elke aanval kan onderscheppen’. Het stelen van data en het lamleggen van platformen kan verhinderen. Slechts enkele grootmachten zijn bij machte dit te doen. Oekraïne rekent daarvoor op het Westen, Rusland op Iran. Natuurlijk is dit een never  ending story. Als straks de tegenpartij weet hoe jij hun cyberaanvallen onderschept, sta je weer aan af. Blijven opscheppen is de boodschap.

Dit alles heeft ook zijn economische voordelen. De wapenindustrie doet gouden zaken. En landen die geen oorlog willen, worden geforceerd hun militair budget in de begroting op te trekken, zodat de economie blijft draaien. 

Het verleden leerde ons dat veroveringen tot eer strekken. Hoeveel historische figuren kregen daardoor niet de titel ‘de Grote’ toegewezen. Waarschijnlijk aast ook Poetin op zo’n bijtitel. Hij trouwens niet alleen. Ook Xi Jinping, Bibi Netanyahu en Ebrahim Raisi hebben elk hun droom.

Europa kijkt ernaar met gebonden handen, door zijn afhankelijkheid van olie, gas en andere producten. Die wederzijdse afhankelijkheid werd juist verondersteld verbindend te zijn. Niet dus. Zo kan één partij kan zich supermachtig voelen, allerhande levensaders afsnijden en een moderne versie van  uithongeren uitlokken.

Alleen in die logica van geweld en stoer doen helpt dreigen om vrede te realiseren. Daarvoor dient dan het kernarsenaal van 9 landen. Zowel erover opscheppen als geheimhouding horen bij het spel. Ze voeden een absurde, vicieuze cirkel. 

Zolang autoritaire machthebbers hun ego voeden door oerdriften als hebzucht, status, eigendunk, machtshonger, eigen groot gelijk en angst, zo lang zal er oorlog zijn. Oorlogsdrang is niet de wereld uit, zolang die driften tot succes lijken te leiden. Ze erkennen, maar niet de overhand laten nemen, is de kunst.

Zolang autoritaire machthebbers mensen vinden, die mee heulen en schools volgen uit eigen beweging of gedwongen, zal er oorlog zijn. 
Daarom is het belangrijk dat we als ‘onderdaan’ kritisch kunnen zijn en niet onderdanig of onderdrukt.

Oorlog of vrede?

Eigenlijk wil iedereen vrede. Maar hoe vlug wordt een tedere vrededuif niet onderschept of neergehaald? Ze blijft immers kwetsbaar in een machowereld.
De mensheid heeft altijd de vrijheid voor oorlog te kiezen, maar is dat wel vrijheid?
Vrede realiseer je vanuit het besef dat de keuze voor die andere pool open staat, maar dat je er bewust niet voor kiest.
Vrede is trouwens meer dan de tegenpool van oorlog. Het is een teken van cultuur.
Dat bekijken we in een volgend Zilverblad.

Etienne Hoeckx