Zaterdagochtend 7 maart Wandeling natuur in de stad Gent. Inleiding Mieke Schauvliege was voor ze werd verkozen tot Vlaams parlementslid voor Groen, directeur van de Gentse groendienst en dus dé vrouw om ons te wijzen op het belang van groen en biodiversiteit in de stad. Mieke wordt geassisteerd door  Geert Heyneman (rechts op de foto),  de bevlogen Gentse stadsecoloog met een enorme rijkdom aan kennis over dieren, planten en hun habitats. Joris Gansemans is medewerker van Tine Heyse en wijst ons op het belang van natuur  om de gevolgen voor klimaatverandering  te milderen.   Het Gentse Zuidpark We starten onze wandeling in het Gentse Zuidpark.Een stukje geschiedenis door Mieke.Het park werd aangelegd na de afbraak in 1928 van het Zuidstation, dat werd vervangen door het station Gent-Sint-Pieters. Hierdoor kwam een grote langwerpige ruimte vrij. In de jaren 30 werd op deze voormalige spoorwegterreinen het Zuidpark aangelegd. Na het overlijden van koning Albert I in 1934, werd het officieel Koning Albertpark genoemd. Het park was in art-deco-stijl aangelegd, met een strakke geometrie. Op het noordelijk uiteinde werd een art deco postkantoor opgetrokken. Door de jaren veranderde het aanzien van het park. In 1969-1970 verdween een zuidelijk stuk van het park bij de aanleg van een autosnelweg die er eindigde in het stadscentrum. Dit is de B401 die aansluit op de E17. Hierdoor nam ook de verkeersdrukte in de lanen langs het park toe. In het begin van de jaren 90 kwam het Administratief Centrum van de stad in het noorden van het park, waardoor het park visueel werd afgesloten van het Woodrow Wilsonplein. De aanplanting en de perken werden vervangen door minder arbeidsintensieve plantsoenen in de jaren 90, en bij een heraanleg in 2006 verdwenen de laatste art deco elementen. Het is speciaal voor ons even opgehouden met regenen , er staat zelfs een deugddoend zonnetje. Sommige bomen bloeien reeds en met her en der narcissen  in het gras is het lentegevoel compleet. Dat dit een park met geschiedenis is zie je ook aan de ‘kathedralen’ van bomen.Geert wijst ons er op dat deze bomen hier vandaag niet meer zouden groeien en dat heeft alles met de ondergrond te maken.Gent is gebouwd rond de Schelde en de Leie op een meersengebied. Het woord meers betekent 'moeras' of 'drassig land' en is alleen geschikt als weide- of hooiland, begroeid met houtige plantensoorten.  Om op deze grond een stad te kunnen bouwen werd de grond opgehoogd met 1 tot 1,5 m. Uit bodemonderzoek blijkt nu dat onder deze ‘kunstmatige’ zandstrook zich een ondoordringbare harde laag bevindt. De bomen zijn dus beperkt om via hun wortels water op te halen in lange droge periodes en dreigen in extreem natte periodes ‘te verdrinken’.Omdat de bomen in het park zo oud zijn redden zij het wel, nieuwe jonge gelijkaardige bomen redden het niet.   We ontmoeten hier een eerste dillema. Tijdens het droge voorjaar en de hete droge zomer van vorig jaar werd iedereen opgeroepen om zuinig om te springen met water, geen gazons te sproeien…. De overheid moet het goede voorbeeld geven maar dat betekent dan weer dat je heel wat bomen laat verkommeren en laat dood gaan. We zullen meer rekening moeten houden met de ondergrond en in functie daarvan uitkiezen welke bomen er in deze tijden van klimaatverandering het best worden aangeplant.Mieke zoemt even in op het groenbeleid van de stad. In 1999 werd de eerste lokale biologische waarderingskaart opgemaakt in het kader van het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan (GNOP) dat elke gemeente op vraag van Vlaanderen opmaakte. Het bracht het groen in Gent in kaart. Beleidsdoel: het aantal hectaren natuur vrijwaren. In 2009 werd de situatie opnieuw in kaart gebracht en bleek dat de oppervlakte natuur er op achteruit was gegaan. Een groen structuurplan zorgde er voor dat 5 jaar later het aantal hectare natuur terug op het niveau van 1999 stond maar dat de kwaliteit er niet op vooruitgegaan was (minder biodiversiteit).De stad had inspanningen gedaan maar werd ook geholpen door de economische crisis van 2008 die de bouw voor een deel had stil gelegd. We verlaten het Zuidpark en wandelen richting  Visserij een zijarm (vaart) van De Schelde.   De Visserij Langs de Visserij loopt een smal paadje richting Schelde, dat we gaan volgen.Een prachtige blauwe en groene slinger door de stad. Met onze groep van 40 staan we vaak in de weg van lopers en fietsers. Hier vind je echt unieke soorten planten. Zo groeit 10% van alle eikvarens in Vlaanderen langs de niet toegankelijke oever van de Visserij. Hier broedt ook de grote gele kwikstaart.Geert maakte met zijn groendienst lijsten van te beschermen planten en dieren in Gent en dit gebaseerd op de te beschermen soorten die Vlaanderen en Europa opmaakten.Waar we nu staan langs de Visserij is een hotspot voor soorten. Dit wil zeggen dat de voorwaarde voor deze soorten om te leven en zich voort te planten optimaal zijn. Deze habitats moeten we beschermen.   We ontmoeten echter een tweede dilemma. De Visserij vloeit dwars door een wijk waar zeer veel scholen zijn. Om de drukke Lange Violettestraat te mijden zouden de fietsers langs de Visserij kunnen fietsen, op de oever die nu niet toegankelijk is.Groen wil veilige fietswegen maar gaat ook voor de veel minder zichtbare biodiversiteit!Sinds het Gentse circulatieplan is de Lange Violettestraat veel minder druk en is de roep om het aparte fietspad langs de Visserij stil gevallen. Langs de Visserij de tuinen van heel wat nieuwe woningen, allicht niet goedkoop wonen. Aan de overkant wel een modern complex sociale woningen.Aan het einde van het pad een open ruimte die ons verder richting Schelde brengt. Joris vertelt over het klimaatadaptatie plan dat Gent maakte om de gevolgen van de klimaatverandering te milderen. Dit betekent maatregelen nemen om het hitte eiland dat de stad is ’s zomers af te koelen. In de stad blijft het op een warme zomernacht tot 8° warmer, het verschil tussen wel en niet kunnen slapen. De stad moet zich ook voorbereiden op periodes van extreme droge en natte periodes.Hij onderstreept het belang van blauwe en groene linten die de koele lucht van buiten in de stad brengen. Het belang ook om te ontharden (zo’n 80% van Gent is verhard). Mieke Schauvliege wijst er op dat de stad dit niet alleen kan. De betonstop, reeds lang aangekondigd door de Vlaamse regering moet eindelijk gerealiseerd worden. De aankondigingspolitiek van de vorige regering heeft er trouwens voor gezorgd dat nu in Vlaanderen dagelijks 7,5 hectare extra wordt verhard, terwijl dat voor de aankondiging van de betonstop slechts 5 hectare was.Momenteel ligt er een nieuw decreet ter stemming voor maar dit zal vooral veel geld uitgeven aan grootgrondbezitters en speculanten. Mieke zorgde er alvast voor dat er hoorzittingen kwamen en dat  de regering haar huiswerk moet hermaken.Ook oude boerderijen kunnen vlot omgebouwd worden tot woonhuis, klein bedrijf… wat de druk op het landschap nog zal verhogen.Arm Vlaanderen! Langs twee bruggen en aan de drukke straat doorkruisen we het Keizerspark en komen zo bij de Schelde, meer specifiek aan de Franse vaart. Ze loopt voor het grootste deel door Ledeberg en vormt voor een stuk de noordelijke grens van Gentbrugge.Ook hier staan we bij een biodiversiteitshotspot met amfibieën en unieke planten. De Franse vaart is tij-arm en verbindt de boven- en beneden Schelde vallei.   Hier staan we voor een derde dilemma. De mooie rietkraag belet het zicht op wat aangelegd is als een podium.  Verderop stroomt nog een stukje Schelde dat wel tij-gebonden is. In het Gentse zwin leven heel wat vogels maar er is grote druk om het tij uit te schakelen en dit stukje rivier zo toegankelijk te maken voor waterrecreatie. Het was de bedoeling om langs de Schelde verder door te wandelen tot de Gentbrugse Meersen, maar dit zal voor een volgende wandeling zijn.De Gentbrugse Meersen zijn één van de grotere natuurgebieden van de stad, beheerd door Natuurpunt. Er zijn ook volkstuinen, een jeugdbeweging… We keren op onze stappen terug. Op het Woodrow Wilsonplein verrast Geert ons op Gin die hij verrijkt heeft  met onkruid, onder andere Japanse duizendknoop.Echt lekker! Ook Tine Heyse Gents schepen voor onder andere klimaat toast mee en illustreert hoe Groen het verschil maakt in Gent.   Nog veel dank aan de drie deskundige gidsen voor deze boeiende wandeling.  Verslag Mieke Vogels