In het regeerakkoord staat dat we serieus moeten besparen in de sociale zekerheid. De onderhandelaars weten het aan te brengen alsof er geen alternatief bestaat, terwijl het in feite om neoliberale ideeën gaat.Weg met welvaartenveloppe, weduwe- en gezinspensioen… Groen dient zich duidelijk kritisch op te stellen! De academische wereld en de vakbonden helpen ons aan de nodige argumenten.

Pensioenen

Zo voert prof. Patrick Deboosere aan dat de algemene sociale uitgaven zo’n 26% van het BNP bedragen en tegen 2070 iets hoger: 30%. De regering brengt die aan als vergrijzingskost, maar ze omvatten ook de werkloosheidsuitkering en alles rond gezondheidszorg. In zijn boek ‘Leve de vergrijzing’ juicht de prof juist toe dat we ouder kunnen worden. We hebben altijd gestreefd naar een volwaardig lang leven en dankzij o.a. onze gezondheidszorg en betere leefomstandigheden lukt dat globaal.  Door o.a. fysiek zwaarder werk is de levensverwachting van laagopgeleiden wel minder dan van hoger opgeleiden.

Vanuit neoliberale hoek ziet men pensioenopbouw het liefst geprivatiseerd. De overheidskosten liggen dan lager, maar dit Amerikaans model is voor ieder finaal duurder (tot twee keer zelfs), want verzekeringsmaatschappijen willen winst maken en er zijn ook conjunctuurschommelingen.

Uitbetaling van het pensioen door de staat is meer gebaseerd op solidariteit. Dat is haalbaar tenzij men aan de bijdragen knibbelt, zoals via de taxshift, loonsubsidies en flexijobs!
Men beschouwt de pensioenlast ook ten onrechte als puur verlies. Senioren doen immers ook uitgaven, die de economie laten draaien. Hun sociale inzet is ook niet te onderschatten.

Werkloosheid

Recente fabriekssluitingen tonen aan hoe velen ongewild werkloos worden. Maak dat maar mee als oudere werknemer! Herscholing naar een ander soort werk is minder evident, als dat werk er überhaupt al is. Ouderen zijn meestal ook minder gegeerd bij werkgevers.

Welke drama’s mogen we bovendien verwachten bij maximum 2 jaar werkloosheidsuitkering (< 55 jaar)? Die regeling veronderstelt dat het werkaanbod sowieso ruim is en blijft!

Langdurige ziekte

België telt opvallend veel langdurig zieken. (526.507 eind 2023) De regering wil ze re-integreren naar werk. Het blijkt dat men dat best in een vroege fase uittest. Volgens gedane projecten lukt dat maar bij een klein percentage, eventueel met deeltijds werk. Verder zijn er veel mensen -vooral 50-plussers- met hardnekkige chronische ziekten, voor wie opnieuw aan het werk gaan geen optie meer is.
Toch moeten ze zich nu inschrijven als werkloze. Men rekent erop dat een zieke vlugger terug zal gaan werken door controles en door de huisarts mee te betrekken in dat proces.

Terecht protesteert Luc Van Gorp van de CM dat zieken eerst de kans moeten krijgen om te genezen, vooraleer aan een weg naar de arbeidsmarkt kan worden gedacht.

We dienen ons trouwens te bezinnen waarom er zoveel zieken zijn.
In het boek ‘De gestreste samenleving’ beschrijft psychiater Stephan Claes hoe de economische machine een hoge tol eist van wie werkt, o.a. in combinatie met opvoeding van de kinderen. Het voorgesteld familiekrediet is daarvoor wel een goed idee.

Moeten de zwakkeren het gelag betalen, terwijl grootverdieners in het regeerakkoord nog te veel gespaard blijven?

Etienne Hoeckx