Dames en heren, Getijden keren. Staten moeten dringend de huidige neerwaartse spiraal een halt toeroepen. Het Midden-Oosten balanceert op een afgrond. In het internationale gewapende conflict tussen Rusland en Oekraïne moeten onderhandelingen worden bevorderd om het risico van steeds complexere neveneffecten te verminderen.

Het narratief van internationale betrekkingen verschuift van multilateralisme en samenwerkingsovereenkomsten naar defensieuitgaven en conflictvoorbereiding.
“Je bent of met ons of tegen ons.”
Zo’n benadering van buitenlandse betrekkingen miskent de verwoestende menselijke kosten en de economische terugslag die een conflict tussen de machtigste legers kan veroorzaken.

Met dit alles in gedachten stel ik mezelf een simpele maar essentiële vraag: “Waar zijn de vredestichters?” Waar zijn de mannen en vrouwen die de onderhandelingen leiden die het doden zullen stoppen en de oorlogen zullen beëindigen?

Ik spoor de wereldleiders aan om praktische stappen te zetten richting de implementatie van het internationale humanitaire recht. Waar partijen bij een conflict hardnekkig weigeren te onderhandelen, neutrale en onafhankelijke humanitaire actoren zoals het Internationale Rode Kruis tot het uiterste worden gedreven. Het internationale humanitaire recht biedt kansen om bijvoorbeeld door humanitaire toegang te verlenen, evacuaties te faciliteren of gevangenen vrij te laten, essentiële eerste stappen richting de-escalatie en staakt-het-vurenakkoorden.

In een verdeelde wereld kan het internationale humanitaire recht een pad naar vrede bieden. De Verdragen van Genève belichamen universele waarden. Ze dienen als een gemeenschappelijke noemer van de mensheid. Ze zijn essentieel om de ergste gevolgen van oorlog te voorkomen en ervoor te zorgen dat iedereen, zelfs een vijand, als mens wordt behandeld. Elke andere weg is een verraad aan de toewijding die is aangegaan na de lessen die zijn geleerd uit de Tweede Wereldoorlog.

Rede uitgesproken door Mirjana Spoljaric (°1972), voorzitter van het Internationale Comité van het Rode Kruis, naar aanleding van 75 jaar Verdragen van Genève, de fundamenten van het internationale humanitaire recht, gepubliceerd op 12 augustus 1949.

Mieke Vogels