Op bezoek in het Pajottenland bezochten we bioboerderij De Groentelaar. Na meer dan 10 jaar hard werken, vaak tegen de stroom in, bewijzen Thijs Boelens en Sander Van Haver dat er toekomst is voor de biolandbouw. Dat de hele heisa rond het stikstofdossier het conflict tussen landbouw en natuur weer doet opflakkeren, stemt hen triest.

De Groentelaar bewijst immers dat er geen conflict is tussen natuur en landbouw. Er is wel een groeiend belangenconflict tussen familiale landbouw en agro-industrie. Niet alleen de CD&V, maar ook Open VLD en de N-VA trekken de kaart van de agro-industrie, die inzet op schaalvergroting en alle heil zoekt in nieuwe technologieën. Het investeren in emissievrije stallen en aangepast veevoeder bijvoorbeeld. Dat beperkt de emissies per vee-eenheid, maar niet de globale stikstofuitstoot; niet in Vlaanderen, niet wereldwijd. We onderhouden een veel te grote veestapel, die we voeden met soja uit het Amazonebekken, om daarna het gekweekte vlees weer wereldwijd te exporteren. Het Vlaamse Gewest exporteerde in 2022 voor € 53,8 miljard aan agrohandelsproducten, onze eigen voedselvoorziening komt dus heus niet in het gedrang.

De traditionele landbouw gebruikt vooral dierlijke mest en laat de bodem rusten om te herstellen. De agro-industrie garandeert door het toevoegen van kalium en fosfor elk jaar een constante opbrengst. Meer dan 70% van de fosfaatvoorraad bevindt zich in Marokko. Die voorraad is eindig. Al vanaf 2030 zou er onvoldoende fosfor resten om aan de almaar groeiende vraag te voldoen.

Dure arbeiders worden vervangen door machines die een enorm impact hebben op de bodem. Zware machines wegen veel en drukken de bodem samen, dit leidt tot een gebrekkige water-, zuur- en stofhuishouding, een slechte wortelontwikkeling en opname van nutriënten.

De agro-industrie kan tot slot ook niet zonder pesticidegebruik. Wetenschappers bewijzen al jaren dat pesticiden de oorzaak zijn voor het verdwijnen van bijen en insecten, de achter uitgang van de biodiversiteit. Al sinds 2011 geldt een Europese richtlijn om het pesticidegebruik terug te dringen, maar de Vlaamse regering heeft nooit actie ondernomen. Ondertussen zien we dat de landbouw alleen maar meer pesticiden inzet. (zie ook bijdrage over Gentechnologie)

De grond die gebruikt wordt voor de agro-industrie is inmiddels morsdood, heeft geen enkele natuurlijke waarde meer. Oogsten kan alleen mits toevoeging van mest en pesticides. De landbouwsector zit in een diepe crisis. De familiale landbouw kreunt onder arbeidsomstandigheden, beroepsrisico’s, een gebrek aan waardering en dumpingprijzen, in combinatie met strengere voorwaarden voor landbouwproducten.

In 2021 steeg het aantal boeren met mentale problemen met 44%. (cijfers van ‘vzw Boeren op een kruispunt’)

Wie opkomt voor de boeren en onze voedselbevoorrading wil garanderen hoeft niet te kiezen voor of tegen natuur, maar moet resoluut kiezen voor bio-landbouw. Nu gaan de meeste middelen naar platte hectarensteun, ten voordele van de agro-industrie.

Groen wil deze stroom oriënteren naar ondernemingen als de Groentelaar, die boeren met respect voor de grenzen van de bodem en de natuur.

Mieke Vogels