Wat als ouderen zelf beslissen?

Voorzieningen voor, niet van de ouderen De meeste ouderenvoorzieningen in Vlaanderen en Nederland zijn voorzieningen  v o o r   ouderen: ze zijn uitgedacht en worden geleid door anderen. Die anderen hebben het beste voor met de ouderen. Ze menen te weten wat goed is voor de ouderen. Zo spreken ze elke minuut zevenmaal de woorden empowerment en zelfbeschikking uit. Maar ze betuttelen de ouderen. Grondig. Ik kan mij niet voorstellen dat de ouderenvoorzieningen er hetzelfde zouden uit zien als ouderen zelf er de dienst uitmaakten. Als ouderen de zaak zouden overnemen. Neen, niet de Benidorm Bastards, maar de Grey Panthers. Een directiecomité van bewoners en andere tachtigers. Honderd tinten grijs Wie durft dat experiment aan? De ouderenzorg in een regio in al zijn facetten laten aansturen door de doelgroep zelf: de ouderen en vooral de hogere leeftijden?Het zou een boeiend leerproject zijn. Het zou alvast tonen dat niet iedere oudere hetzelfde wil, eens hij in een zorgvoorziening terecht komt. Het zou leren dat er niet vijftig maar honderd tinten grijs zijn. En dat mensen, eens ze empowered zijn en de kans krijgen zelf hun leven vorm te geven, niet meer passen in de industriële werkwijze die kenmerkend is voor de meeste voorzieningen  v o o r  ouderen. Empoweren gaat om macht Je zou verwachten dat de politiek dit soort projecten bevordert. Maar neen hoor. Het blijft overigens verbazen hoe democratieën vooral vermijden dat leeftijdsgroepen politiek een profiel krijgen, dat ze geprononceerd mogen opkomen voor hun belangen, dat ze aangespoord worden om politiek met elkaar te dialogeren. Men duldt organisaties van jongeren en van ouderen, maar ze actief betrekken in de beleidsvoorbereiding? Vergeet het. Zelfs niet in materies waarin dit voor de hand ligt. Een voorbeeld: Wie wordt gehoord als het over de pensioenen gaat? De vijftigers die de dienst uitmaken in de politiek en in de vakbonden. Niet de zeventigers en tachtigers die van het pensioen leven. Niet de twintigers en dertigers voor wie men zegt dat de pensioenhervormingen die men doorvoert, bestemd zijn, en die nog het meest en het langst zullen betalen voor de pensioenen. Als men het goed meent met de ouderen, zoekt men naar middelen om hen de kans te geven, de zorg die de samenleving voor hen mee betaalt, meer zelf aan te sturen. Het moeten  h u n  voorzieningen worden. Voorzieningen  v a n   de ouderen. Zij moeten er de dienst uitmaken. Empoweren, dat betekent toch: meer macht geven, niet? Guy Tegenbos Deze bijdrage verscheen in Geron, het tijdschrift over ouder worden & samenleving dat uitgegeven wordt door Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media, in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Gerontologie (NVG, www.gerontologie.nu)? overgenomen van Guy Tegenbos