De Italiaanse institutionele crisis is een Europese institutionele crisis! In Italië werden op 4 maart parlementsverkiezingen gehouden. De Italianen kozen massaal voor de 5 sterrenbeweging. Ook de politieke opposant Lega Norte won. De traditionele partijen overtuigden de kiezer niet. Verkiezingen zijn onvoorspelbaar in deze tijd. Mensen gebruiken hun democratisch recht om hun ongenoegen te uiten.   In de weekendbijdrage van 12 juni-' Tien nieuwe inzichten van tien wereldzieners'-, laat De Tijd de Amerikaanse professor internationale politiek,  Ian Bremmer aan het woord. De titel van zijn recente boek is  ‘US versus them’. Dit wordt het verhaal van de komende decennia zegt hij. De heersende wereldelite heeft de globalisering doen mislukken . Wie de wereld wil begrijpen aldus Brenner moet niet kijken naar Donald Trump maar wel naar de kwade menigte die op hem stemde. De wereldelite slaagt er niet in om de meerwaarde van de globalisering te delen.  Ook de Europese elite is in hetzelfde bedje ziek.  In de Europese salons worden de Italiaanse verkiezingen van 4 maart druk geanalyseerd. Geen man over boord, zo klonk het aanvankelijk. De twee opposanten, Vijf Sterren en Lega Norte, zullen immers nooit een akkoord bereiken, ze zullen elkaar neutraliseren . Een lange regeringsformatie dient zich aan maar dat is niet bedreigend voor ons systeem, integendeel. Nederland noteerde de sterkste economische groei in de periode dat er geen regering was (maart –oktober 2017).  Vorige week bleek dat de twee opposanten Vijf sterren en Lega Norte, toch een akkoord bereikten. Niemand spreekt over de inhoud van dit akkoord. Het loont de moeite om dit akkoord te lezen. Zo willen de partijen een antwoord geven op het ongenoegen van de kiezers, hen laten delen in de opbrengst van de globalisering. In het regeerakkoord onder andere de invoering van een basisinkomen en basispensioen.  Nu pas gaan de knipperlichten echt flikkeren in Brussel. De eerste reactie: deze Italiaanse regering gaat te veel uitgeven de begroting geraakt nooit in evenwicht!  De tweede reactie Italië gaat met deze regering uit de eurozone stappen. Dit laatste staat helemaal niet in het regeerakkoord.  Vandaag amper twee dagen nadat Prof Guiseppe Conte-, na urenlang beraad, het fiat kreeg van de Italiaanse president om een regering te vormen, weigert die Italiaanse president Matarelli Conte de benoeming van Paolo Savona, als minister van Financiën in het nieuwe kabinet. Hij trekt zo de stekker uit dit Italiaanse experiment.   Enkele uren later stelt dezelfde  Italiaanse president Matarelli Conte,  de ex IMF econoom Carlo Cottarelli aan om de ‘institutionele crisis die hij zelf creëerde, te bezweren en een zakenkabinet te vormen, duidelijker kan het niet. Niet het volk wel het kapitaal regeert.   De druk vanuit Brussel en Berlijn zijn niet vreemd aan de bokkensprongen van de Italiaanse president. Dit is geen institutionele crisis van Italië maar een institutionele crisis van heel Europa! De EU met steun van het IMF,  is er in geslaagd om  politici te reduceren tot boekhouders die maar één doel hebben de rekening moet kloppen, de begroting moet in evenwicht zijn. Voor politici  die andere keuzes maken, die willen investeren in mensen, in bestrijding van armoede in herverdeling,  is er geen plaats meer in Europa. Desnoods zo leren we uit het Italiaanse voorbeeld,  worden de democratische beginselen hier voor op de schop gezet.   Hoe durft Europa het nog aan om derde wereld landen de les te spellen over democratie. Misschien moeten we het instituut van Yves Leterme (hij is secretaris-generaal van de intergouvernementele organisatie Institute for Democracy en Electoral Assistance (Idea),  eens uitnodigen. Zijn instituut is gespecialiseerd in het begeleiden van landen richting democratie. Europa kan deze begeleiding vandaag goed gebruiken. Europa is ook voor ons belangrijk maar Europa zal maar overeind blijven als de Europese leiders eindelijk begrijpen dat de weldaden van de globalisering en de open markt  ten goede moeten komen van alle Europeanen. Het invoeren van een basisinkomen is hierbij een belangrijk signaal.     Mieke Vogels 28/5/2018