Met de leeftijd neemt de kans toe dat men hulp nodig heeft bij de activiteiten van het dagelijks leven zoals poetsen, aan- en uitkleden, persoonlijke verzorging. 

Toenemende zorgnood. Met de leeftijd neemt de kans toe dat men hulp nodig heeft bij de activiteiten van het dagelijks leven zoals poetsen, aan- en uitkleden, persoonlijke verzorging. De volgende decennia zal het aantal  80+ers sterk stijgen. De overheid wijst er steeds vaker op dat ze niet op alle zorgvragen  een professioneel antwoord kan geven en rekent er op dat meer zorg en opvang door het directe netwerk van de zorgvrager zal gebeuren. Dat heet: vermaatschappelijking van zorg. Bij het vermaatschappelijken van de zorg  rekent men echter nog te veel op zorg en opvang door het traditionele kerngezin en het bredere familieverband. Tot voor kort bleek dat in 50 procent van de gevallen iemand die zwaar zorgbehoevend is wordt bijgestaan door een mantelzorger die  inwoont, de partner, de ouder. Maar de vergrijzing binnen de vergrijzing zorgt er voor dat steeds meer ouderen alleenstaand zijn.

Werken tot 65 jaar betekent dat de leeftijdsgroep die vandaag het meeste zorg opneemt, de sandwichgeneratie van 55-65 jarigen, minder tijd en ruimte heeft om  kleinkinderen op te vangen of zorg te verlenen aan hun hoogbejaarde ouders. De vraag naar mantelzorgers neemt toe, het aanbod daalt jaar na jaar.

GroenPlus maakt zich zorgen over de steeds groeiende groep kwetsbare en alleenstaande ouderen.
Tijdens het eerste congres van Groenplus op 26 november 2016 pleitten we voor een buurt- en regiogebonden aanpak van welzijnszorg. Die aanpak vertrekt van de vraag: ' Hoe kan ik helpen?' In plaats van 'Is dit wel een vraag voor deze dienst? '

Steeds vaker loopt de toegang tot de zorg  via een digitale aanvraag. Zorg op maat vraagt het luisterend oor en de actieve betrokkenheid van een hulpverlener. Zorg op maat is synoniem van nabijheid en betrokkenheid in plaats van hokjes aan te vinken. Met een buurt- en regiogebonden aanpak kan meer en betere zorg georganiseerd worden met dezelfde middelen. De gemeente is regisseur bij het uittekenen van het  zorg en welzijnsbeleid.

Buurtgebonden zorg

Wie zorg en ondersteuning nodig heeft bij de activiteiten van het dagelijkse leven, kan terecht in het wijkgebonden dienstencentrum.  We bouwen verder op het model van de lokale dienstencentra waar wijkbewoners terecht kunnen voor informatie,  ontmoeting, ontspanningsactiviteiten ?

Activiteiten van het dagelijkse leven

• een warme maaltijd,
• pedicure,
• onder begeleiding een bad nemen.

Aan dit lokaal dienstencentrum verbinden we ook een ADL-assistentiepost. (ADL = Activiteiten van het Dagelijks Leven.) Hier kunnen wijkbewoners met een (tijdelijke) zorgbehoefte 24-uur-op-24 terecht met een vraag naar steun.  Een ADL-assistent helpt mensen bij de activiteiten van het dagelijkse leven zoals uit bed komen, naar het toilet gaan? Zo'n ADL-assistentiepost bestaat vandaag reeds voor de personen met een handicap die zelfstandig in een Focus-woonproject verblijven.

Als er geen natuurlijke mantelzorger of vrijwilliger aanwezig is, kan het lokale dienstencentrum iemand inschakelen die zich opgaf als buurtvrijwilliger. Het lokaal dienstencentrum wordt de draaischijf voor de organisatie van de vrijwillige zorg en hulpverlening in de buurt. Een alleenstaande is ziek, een oudere kan niet naar buiten wegens te barre weersomstandigheden, een alleenstaande moeder heeft een ziek kind en zoekt iemand om haar andere kind naar school te brengen ?. De  vrijwilliger wordt vergoed voor zijn inzet via alternatieve munten en kan de verzamelde munten gebruiken als een tegoed, wanneer hij hulp nodig heeft zoals een klus in huis, het onderhoud van de tuin, maar ook in geval van nood.

De positieve effecten hiervan zijn legio: een belangrijke toename van vrijwillige hulp, een hechter gemeenschapsgevoel, meer sociale rechtvaardigheid ?

Uitbouw van buurtgebonden zorg

De besturen zijn machteloos als bepaalde zorgorganisaties verzuild georganiseerd zijn zoals bijvoorbeeld de thuiszorg (Familiehulp, Solidariteit voor het gezin, Villers, Socialistische solidariteit, Landelijke thuiszorg? of  niet willen meewerken.

Ook de middelen die Vlaanderen morgen vrij maakt zullen niet ingezet worden voor de uitbouw van een warme betrokken en nabije zorg in de buurt .

De middelen die tijdens de Groen-regeerperiode  werden vrij gemaakt om projecten buurtgerichte zorg op te starten tonen tot vandaag dat het  echt wel anders kan. De enthousiaste OCMW secretaris Myriam Deloddere  illustreerde op het zomerweekend 2016 hoe ze  met de woonzorgzone in Wervik zorg op maat garandeert.

Oorkonde voor buurtgerichte zorg

De Vereniging van Vlaamse Dienstencentra (VVDC), het kenniscentrum woonzorg uit Brussel en VVSG (Vlaamse lokale besturen) werkten samen de oorkonde voor buurtgerichte zorg uit en roepen op om de oorkonde mee te onderschrijven.

http://www.woonzorgbrussl.be/oorkonde/

De ondertekenaars van deze visietekst geloven sterk in de visie en het potentieel van Buurtgerichte Zorg, Ze engageren zich om, ieder op zijn eigen terrein en in samenwerking met anderen, daar vorm aan te geven, Ze ijveren voor een breed maatschappelijk draagvlak om Buurtgerichte Zorg te realiseren.

Inmiddels werd de tekst reeds onderschreven door heel wat OCMW's .

Mieke Vogels