Nieuws uit de voedingssector blijft choqueren. Het is een lange lijst van schandalen zowel van hoe de voeding tot stand komt, dan wat er aan ongeoorloofde stoffen in te vinden is. Telkens zien we dat er om maatregelen geschreeuwd wordt, maar of die een verbetering brengen is maar de vraag. Nu, september 2017 ook weer, na enkele wantoestanden in slachthuizen, is de roep om oplossingen groot. Er zouden overal camera's moeten komen. Nochtans los je dierenmishandeling niet op met camera's. Er is meer aan de hand.

Klik op de foto's om te vergroten.

Zolang dieren als producten beschouwd worden, zullen ze ook als producten behandeld worden. Zolang grootwarenhuizen goedkope producten willen aanbieden, zal er ergens in de keten een prijs voor betaald worden. Zolang exporteren belangrijker is dan de eigen bevolking van gezond voedsel te voorzien, zal de productie navenant zijn. De enige oplossing is: eten met liefde. In meerdere opzichten.

De productie

Er zijn ongetwijfeld meer slachthuizen waar het voor dieren én voor de werknemers een hel moet zijn, maar laat ik een voorbeeld geven van hoe het anders kan.

De Donderij is een rare naam voor een straat, maar het is zo. De Donderij ligt in Etikhove, Maarkedal, Zuid-Oost-Vlaanderen. Daar heeft Koen De Clercq zijn bedrijf, een uitsnijderij. Hij heeft zijn bedrijf gewoonweg de Donderij genoemd. Hij houdt ook zelf dieren. Hij heeft runderen en varkens. Hij is een bio-boer.

Zijn runderen grazen in de natuurgebieden van de Vlaamse Ardennen. "Sinds ze in 't Burreken lopen" zegt Koen "hebben ze geen liksteen meer nodig, want in de kruiden en struiken die er spontaan groeien, vinden de dieren de mineralen die ze nodig hebben." Dat is dus een win-win, want de natuurbeheerders moeten niet veel extra's doen om op dit stuk grond de natuur te beheren en de boer vindt de ideale weidegrond voor zijn dieren. Dat de dieren in een natuurgebied mogen lopen, danken ze aan hun bio-opvoeding. Ze zijn gezond en krijgen nooit preventieve medicijnen. Gezond is ook hun mest. Deze koeienvla is als een supermarkt voor insecten en die lokken weer andere dieren. De mest van dieren die anti-bio-tica gekregen hebben, bevat ook antibiotica. Tegen het leven dus.

De varkens lopen vrij buiten bij de boerderij. Je ziet ze als je er langs de trage weg voorbij wandelt. Een varken leeft van nature in een bosrijke omgeving. Het is een plezier om nog eens varkens in open lucht te zien, want gigantisch veel varkensbedrijven houden hun dieren in betonnen stallen. Een varkensleven lang. Ze zien nooit het daglicht. Het vlees smaakt navenant.

Meer en meer vergaat het zo ook de runderen. Zelfs in volle zomer zie je ze binnen staan bij een bak droogvoer.

Boer Koen heeft een goede band met zijn dieren, ook al kent hij hun uiteindelijke bestemming. Ja, ze zullen eindigen in het slachthuis en nadien zal hun vlees als eten voor mensen dienen. Boer Koen laat zijn dieren langer leven dan op de gangbare bedrijven. Als hij ze slachtrijp (wat een term) acht, brengt hij ze zelf naar het slachthuis op een vijftal kilometer van zijn bedrijf. Daardoor wordt de dieren een calvarieweg van een lang en stresserend transport bespaard. Ook al is het zijn werk en zijn 

inkomen, boer Koen voelt er zich nooit goed bij als hij zijn dieren naar het slachthuis moet brengen. Hij blijft bij zijn dieren tot het laatst. Het slachten zelf in de kleine slachterij verloopt vlot en vlug. Boer Koen neemt daarna de karkassen m

ee naar zijn versnijderij. Hij verkoopt het vlees in zijn buurtwinkel Louis Delhaize in Etikhove of op de boerenmarkt. Dat heet de korte keten. Hij heeft ook meegedaan aan initiatieven als Voedselteams en de Buurderij, maar het bleek niet haalbaar voor zijn bedrijfsvoering.

De Donderij is niet het enige bedrijf waar er op een goede manier met dieren omgegaan wordt. Meld ons gerust bedrijven waar de dieren ook op een correcte manier behandeld worden.

De tegenstelling met de gangbare veebedrijven kan niet groter zijn. Een idee van hoe het er aan toegaat vind je in het animatiefilmpje The Meatrix.

De consumptie

Hoe korter de keten hoe liever. Ook de consument heeft er alle belang bij om kort bij de productie te kopen. Weten waar je eten vandaan komt, geeft vertrouwen. Het is belangrijk dat de consument weet wat er met zijn voedsel gebeurd is, want daar hangt zijn eigen gezondheid ook vanaf.

Ik breek een lans dat mensen weer of meer met liefde zouden eten. Dat geldt voor groente en fruit, voor een ei of een zuivelproduct, maar evenzeer voor brood en vlees. Als liefde voor eten ontbreekt, dan prop je om het even wat in je mond. Gezond is dat niet. Waar je eten vandaan komt, beslis je zelf, volgens je mogelijkheden. Eten is belangrijk genoeg om er tijd voor uit te trekken, zowel om aan eten te geraken als om het klaar te maken.

Om het even of je groenten krijgt van een moestuinier of zelf uit je tuin haalt of in de winkel koopt, respecteer de seizoenen. Dan zijn ze op hun best en betaal je de beste prijs. Kies voor groenten en aardappelen die niet behandeld geweest zijn. Aan een plant zie je onmiddellijk dat ze een beurt met zoiets als Roundup gekregen heeft. Ze wordt ziek en sterft af. Aan een mens zie je het effect van sproeimiddelen minder vlug. Haal je groenten kortbij dan hebben ook zij geen lange tocht erop zitten. Groenten die over lange afstand vervoerd worden, verliezen aan smaak, want om er goed te blijven uitzien, worden ze geconditioneerd, zoals dat heet. Versta daar onder dat ze minstens gekoeld worden en wat denk je dat er met zonneminnende planten zoals tomaten en aubergines gebeurt als ze het te koud krijgen?

Appels en peren het hele jaar door te krijgen? Leerden we niet dat we appels en peren in de herfst plukken? Inderdaad, dan zijn ze het lekkerst. Fruit dat in koelcellen heeft gelegen, mist smaak, maar het is begrijpelijk dat het voor het transport niet anders kan. Koop appels en peren van hier. Of: pluk ze van je boom. Liefst niet behandeld. Soms duiken er ook schandalen op met residuen, giftige producten die nog op de vruchten zitten.  Gemeenten zouden fruitbomen in het plaatselijk park moeten zetten en iedere bezoeker de kans geven om vruchten te plukken.

Eieren en kippen

Dat het met een simpel ei ook mis kan lopen, bewijst het fipronil-schandaal van de zomer 2017. Niet iedereen kan zelf kippen houden, maar toch, kippen houden geeft veel voldoening.  Zeker als je de eitjes uit het nest mag halen. Bij mij krijgen ze bio-granen en alle dagen inspecteer ik het hok. In de winter heb ik geen eieren en dat vind ik niet erg.  Maar 's zomers als ik eieren te veel heb, laat ik anderen delen in mijn kippenproducten. Eieren uit het commerciële  circuit komen allemaal uit grote stallen. Er kunnen wel 200.000 kippen op een bedrijf zitten.

Vleeskippen zijn andere rassen dan legkippen. Ze worden nadat ze machinaal uitgebroed werden, onmiddellijk naar het  opfokbedrijf gevoerd. De kuikens zitten in kratten op elkaar geperst. Heel erg commerciële vleeskuikens, zowel kippen als haantjes, worden na zes weken al naar de pluimveeslachterij gebracht. Deze kip is niet duur. Ze heeft ook niet veel smaak, maar met zout en kruiden wordt dat opgelost.

Let wel dat er in de biosector lastenboeken gelden die meer eisen stellen aan het voer, de houderij en het welzijn van de dieren.Bio-eieren en -kippen zijn duurder. Voor wat hoort wat.

Melk en zuivelproducten

Melk en zuivelproducten. Er lijkt geen vuiltje aan de lucht tot je je realiseert dat ook koeien een ellendig leven kunnen leiden. De moderne industriële bedrijfsvoering heeft ook in de zuivelsector haar entree gemaakt. Dat betekent een grote concentratie van koeien in een stal. Ze komen niet buiten, ze grazen niet. De chip rond hun hals vertelt precies hoeveel en wanneer ze mogen eten. De industriële zuivelbedrijven kiezen unaniem voor productieve koeien, Holsteiners. Die geven zoveel melk dat hun pasgeboren kalfje onvoldoende melk opneemt. Daarom worden kalveren vanaf hun prille begin meteen van de moeder weggenomen, want anders zou de moederkoe door haar grote melkproductie uierontsteking krijgen. Deze koeien hebben een relatief kort leven. Ze worden zo vlug mogelijk letterlijk leeggemolken, daarna brengen ze niet meer op (sic.).De stiertjes verdwijnen al op zeer jonge leeftijd in de voedselketen.

Ook nu nog zijn er bedrijven waar de koeien met liefde behandeld worden, waar ze in het grasseizoen in de wei grazen en waar ze langer leven. Zoals je weet, dient melk als basisproduct voor andere zuivelproducten zoals boter, yoghurt en kaas. Wil je zeker zijn dat de primaire leverancier, de koe dus, een goed leven heeft gehad, kies dan voor bio. Het lastenboek van bio legt op dat de runderen hun hoorns moeten behouden, dat ze hun dierspecifiek gedrag moeten kunnen vertonen en dat ze bijgevolg buiten moeten lopen. De bio-koeien zijn andere rassen dan de Holsteiners. Kalfjes blijven zelfs bij de moederkoe.

Brood

Ons dagelijks brood is dikwijls een smaakloos papje geworden. Het krijgt nog alleen smaak door het beleg. Geen wonder dat mensen het niet meer willen eten. Het loopt al mis op de akker. Ook hier is er goed nieuws: er zijn nog altijd boeren die voor de oude tarwerassen kiezen. Er zijn nog altijd bakkers die met liefde hun granen en zaden kiezen. Er zijn zelfs supermarkten die ook belang hechten aan echt, authentiek brood. Ongeacht of je je brood zelf bakt of bij de bakker of in de supermarkt haalt: let erop dat er liefde in zit, liefde voor eten.

Voor meer info over eten met liefde zie Wervel.

Rita Van de Voorde